علت بي حسي و گزگز در بارداري و درمان آن

در بارداري عوارض مختلفي ممكن است ايجاد شود كه شما را غافل گير مي كند. يكي از اين عوارض شايع احساس بي حسي و گزگز شدن در نواحي مختلف بدن مثل دست ها، انگشتان، پاها، كمر يا باسن بخصوص در اواخر بارداري است. اين علائم مي توانند تحريك كننده و گاهي اوقات بسيار ناخوشايند باشند. در اين مقاله مي خواهيم به طور كامل اين عارضه را براي شما مامان هاي اومايي عزيز توضيح دهيم.

در بارداري عوارض مختلفي ممكن است ايجاد شود كه شما را غافل گير مي كند. يكي از اين عوارض شايع احساس بي حسي و گزگز شدن در نواحي مختلف بدن مثل دست ها، انگشتان، پاها، كمر يا باسن بخصوص در اواخر بارداري است. اين علائم مي توانند تحريك كننده و گاهي اوقات بسيار ناخوشايند باشند. در اين مقاله مي خواهيم به طور كامل اين عارضه را براي شما مامان هاي اومايي عزيز توضيح دهيم.

علائم احساس بي حسي و گزگز در بارداري

علائم بي حسي و سوزن سوزن شدن در بارداري بيشتر شامل موارد زير مي باشد:

• افزايش علائم بي حسي هنگام بيدار شدن از خواب، در نيمه شب يا هنگام انجام حركات خاص با بدن
• احساس «سوزن و سوزن» شدن، بي حسي، يا سوزش همراه با درد

دلايل احساس بي حسي و گزگز در بارداري

تغييرات هورموني و بدني طبيعي در بارداري مهم ترين عوامل ايجاد احساس بي حسي و گزگز در بارداري مي باشد. در واقع با پيشرفت بارداري، بدن شما مقدار بيشتري هورمون ريلكسين را توليد مي كند كه باعث مي شود رباط هاي شما در دوران بارداري و زايمان بيش از حد كشيده شده و عوارضي را ايجاد مي كند. معمولا افزايش بيش از حد اين هورمون باعث تغيير وضعيت بدن و مركز ثقل مي شود. در نتيجه باعث حالت تير كشيدن و سوزن سوزن شدن در پاها، ران ها، كمر و باسن مي شود.

به همين ترتيب، هرچه رحم شما سنگين تر و بزرگ تر مي شود، فشار غيرمعمولي بر عضلات، رباط ها و اعصاب شما نيز بيشتر خواهد شد كه مي تواند باعث احساس بي حسي و گزگز شود.

همانطور كه به سمت سه ماهه دوم و سوم بارداري پيش مي رويد، تورم دست و پا به دليل احتباس آب نيز افزايش مي يابد. اين تورم مي تواند به افزايش احساس بي حسي و گزگز در اندام هاي شما كمك كند و همچنين مي تواند به عصب هاي مچ دست، پشت، پاها، ران ها و باسن شما فشار بيشتري بياورد.

احساس بي حسي در دست و انگشتان

احساس بي حسي و سوزن سوزن شدن در دست ها و انگشتان شما در بارداري امري طبيعي است و با پيشرفت بارداري نيز افزايش مي يابد. براي برخي از زنان نيز، اين مايعات اضافي به عصب مديان فشار وارد مي كند و باعث سندرم تونل كارپ مي شود.

احساس بي حسي در پاها، پشت و باسن

احساس كمردرد نيز در دوران بارداري كاملا طبيعي است و گاهي اين درد از پاها و باسن شما شروع شده و تا كمر ادامه دارد. بي حسي و سوزن سوزن شدن در پاها، كمر و باسن در دوران بارداري معمولاً به دليل موارد زير است:

• احتباس مايع
• افزايش ترشح هورمون هايي مانند ريلكسين كه باعث شل شدن رباط هاي شما مي شود
• افزايش فشار ناشي از رحم در حال رشد و اندام هاي فشرده شده شما

مهم ترين دلايل ايجاد احساس بي حسي و گزگز

در اين جا مي خواهيم مهم ترين علائمي كه باعث ايجاد بي حسي و گز گز در بارداري مي شود را بصورت مفصل برايتان شرح دهيم: 

سندرم تونل كارپ در بارداري

سندرم تونل كارپ در دوران بارداري كاملاً شايع است و در حدود 31٪ تا 62٪ زنان باردار را درگير مي كند. 3 علت اصلي ايجاد سندرم تونل كارپ در بارداري شامل احتباس مايعات، افزايش وزن و نوسانات هورموني است.

بيشتر موارد سندرم تونل كارپل در مچ دست در چند ماه آخر بارداري اتفاق مي افتد، اما اگر سندرم تونل كارپ را در حاملگي هاي قبلي يا در خارج از بارداري تجربه كرده ايد، علائم شما ممكن است زودتر بروز كند. علائم اين حالت در دست ها بيشتر ديده مي شود. ساير علائم سندرم كارپ عبارتند از:

• احساس سوزش در  مچ دست و بازو
• دشواري در گرفتن اشيا
• درد در دست، مچ دست و انگشتان دست
• سوزن و سوزن شدن در انگشتان و دست ها
• بي حسي انگشتان، به ويژه انگشت شست، اندام و انگشتان مياني
• درد در شانه، گردن و بازو
• تورم در دست و انگشتان

كم خوني

كم خوني ناشي از فقر آهن در دوران بارداري مي تواند باعث «سندرم پاي بي قرار» شود كه ممكن است با گزگز يا احساس وجود يك موجود زنده مثل مورچه روي پاها همراه باشد. كمبود ويتامين B12 در دوران بارداري مي تواند باعث آسيب عصبي شود كه منجر به بي حسي و مور مور شدن دست و همچنين ضعف عضلاني عمومي، مشكل در راه رفتن، از دست دادن حافظه و سلامت روان در بارداري خواهد شد.

پره اكلامپسي

پره اكلامپسي يك بيماري بارداري جدي است كه مي تواند باعث تورم شديد شود و ممكن است دليل احتمالي بي حسي و گزگز در بارداري باشد. اگر احساس گزگز و بي حسي شما با اختلالات بينايي، سردردهاي شديد، كاهش ادرار، درد شديد شكم، استفراغ، حالت تهوع يا تشنج همراه است، بلافاصله با پزشك خود تماس بگيريد. اين موارد علائم بارز بيماري پره اكلامپسي مي باشند كه حتما بايد تحت درمان قرار بگيرد.

ديابت بارداري

ديابت بارداري گاهي باعث علائم گزگز و بي حسي در دست و پاهاي شما مي شود. اگر قبلاً به اين بيماري مبتلا شده ايد، اين علائم ممكن است نشانه آن باشد كه ديابت بارداري به درستي كنترل نمي شود. اگرچه اين علائم ممكن است در بعضي مواقع بسيار آزار دهنده باشند، اما معمولاً هيچ چيز جدي نيستند و پس از تولد كودك شما فروكش مي كنند.

سياتيك در بارداري

شايعترين علت گزگز و بي حسي در پشت، پاها و باسن در دوران بارداري، سياتيك است كه ناشي از تحريك عصب سياتيك فشرده مي باشد. اين وضعيت معمولاً در سه ماهه سوم بارداري ايجاد مي شود و اغلب خفيف است، اما ممكن است براي برخي از زنان ناراحت كننده باشد.علائم سياتيك شامل موارد زير مي باشد:

• سوزش و درد (احساسات بيشتر يك طرف بدن، اما گاهي اوقات هر دو طرف را تحت تأثير قرار مي دهد.)
• علائمي كه در ناحيه كمر و باسن ظاهر مي شوند به سمت پايين ساق پا حركت مي كنند.
• افزايش وزن

تمام اين فشارها، شل شدن رباط ها، اضافه وزن و احتباس مايعات مي تواند عوارض بارداري را ايجاد كرده و يا افزايش دهد. عضلات ممكن است ضعيف يا كشيده شوند و وضعيت بدن شما تغيير مي كند. اگر مي بينيد كه بيشتر به جلو يا عقب خم مي شويد، عضلات كمر شما بايد بيشتر كار كنند تا دردهاي كمر كمتر شوند؛ اما دقت داشته باشيد كه هنگام بارداري در برابر آسيب هاي مربوط به ورزش آسيب پذيرتر هستيد و نبايد حركات را بدون مشورت با پزشك انجام دهيد.

مرالژيا پرستتيكا در بارداري

مرالژيا پرستتيكا يكي ديگر از عوارض بارداري است كه دردهايي شبيه درد سياتيك در بارداري ايجاد مي كند. اين بيماري در نتيجه فشار بر روي عصب پوستي استخوان ران جانبي (LFCN) ايجاد مي شود كه عصبي در جلو و كنار ران شما است.  علائم مرالژيا پرستتيكا مي تواند شامل موارد زير باشد:

• درد در ران كه ممكن است به زانوي خارجي نيز سرايت كند.
• بي حسي و احساس سوزش در نواحي مختلف بدن
• احساساتي مانند احساس «خنجر زدن» در ناحيه ران

علائمي كه معمولاً فقط به يك پا محدود مي شوند و گاهي اوقات ناحيه باسن نيز درگير خواهد شد.

نحوه تسكين

بي حسي و سوزن سوزن شدن دست، انگشتان، كمر، پاها و باسن در دوران بارداري با ماساژ ملايم قابل درمان است. همچنين اطمينان حاصل كنيد كه در هنگام خواب وضعيت خوابيدنتان را تغيير دهيد. استفاده از بالش بدن مخصوص بارداري در اين زمينه به شما كمك زيادي مي كند. همچنين مي توانيد از حمام آب گرم يا حركات كششي براي كاهش اين نوع دردها استفاده كنيد. علاوه بر اين، پزشك ممكن است درمان هاي زير را بعد از معاينه شما و اطلاع يافتن از علائم توصيه نمايد:

• درمان هاي سندرم تونل كارپل
• استفاده از كمپرس يخ براي كاهش تورم
• بالا بردن دست و مچ دستان
• داروهاي ضد درد بارداري
• براي نگه داشتن مچ دست خود در حالت خنثي از مچ بند يا آتل استفاده كنيد.
• ساير درمان هاي سياتيك و مرالژيا پارستتيكا
• پد هاي گرمايش
• ماساژ درماني
• فيزيوتراپي
• دوش آب گرم

چه موقع بايد حتما به دكتر خود مراجعه كنيد؟

بيشتر موارد بي حسي و مور مور شدن در بارداري طبيعي و شايع است. با اين حال، در صورت مشاهده علائم جديد همراه با بي حسي بايد با پزشك مشورت كنيد. اگر علائم ديگري همراه با بي حسي و گزگز مانند خونريزي واژن، درد شديد شكم، انقباضات، سردردهاي شديد، تاري ديد يا تورم شديد را تجربه كرديد، بايد فوراً با پزشك خود تماس بگيريد يا حضورا ايشان را ملاقات كنيد.

در بيشتر موارد، بي حسي و سوزن سوزن شدن در بارداري به دليل افزايش وزن، احتباس مايعات و هورمون ها ايجاد مي شود. در برخي موارد، ممكن است يك عصب كشيده وجود داشته باشد، مانند مواردي كه ناشي از حاملگي سندرم تونل كارپل، سياتيك، يا مرالژي پارستتيكا است. در اين موارد، درمان هاي خانگي، فيزيوتراپي يا داروهاي مسكن مورد تأييد پزشك همگي مواردي هستند كه براي تسكين درد مورد نياز مي باشند. 

اگرچه بيشتر موارد بي حسي و سوزن سوزن شدن در بارداري طبيعي است، اما برخي موارد جدي تر وجود دارد كه شامل بي حسي و گزگز شدن به عنوان يكي از علائم است. بنابراين اگر مشكوك هستيد، بايد سريعاً شرايط را با پزشك خود در ميان بگذاريد، زيرا ممكن است منجر به عوارض خطرناكي در دوران بارداري شود.

سخن آخر

همان طور كه گفتيم احساس بي حسي و گز گز شدن در نواحي مختلف بدن در بارداري امري طبيعي است كه برخي را بيشتر و برخي ها را كمتر درگير مي كند. با اين حال با پيروي از عادت ها و مراقبت هاي صحيح و عمل كردن دقيق به توصيه هاي پزشكي مي توانيد تا حد زيادي اين عوارض را كاهش دهيد و به خوبي آن ها را كنترل نماييد.